Najczęstsze objawy alergii u niemowląt i dzieci

Skóra niemowlęcia jest bardzo wrażliwa i podatna na podrażnienia. Może jej zaszkodzić coś, co dla dorosłego jest dobre, np. zapachowe mydło, kosmetyk, proszek do prania, w wyniku czego na skórze mogą pojawić się: wysypka, zaczerwienienia, grudki, krostki. Wrażliwa skóra nie oznacza od razu jednak skóry alergicznej. W przypadku tej pierwszej reakcja następuje niemal natychmiast po zetknięciu z drażniącym czynnikiem, a w przypadku alergii objawy będą po kilku, kilkunastu godzinach lub nawet kilku dniach. Reakcje skórne najczęściej oznaczają alergię pokarmową lub skórną, nie zawsze jednak muszą być oznaką uczulenia, gdyż podobnie objawiają się chociażby choroby wirusowe. Jeśli nie jesteś pewna przyczyn wysypki, zgłoś się do pediatry.

Obok alergii pokarmowej, to najczęściej występujący rodzaj alergii u dzieci. Rodzice starają się, aby wszystko, co ma bezpośredni kontakt ze skórą dziecka było dla niego bezpieczne, ale niestety niezwykle łatwo jest podrażnić skórę maleńkiego dziecka. Spójrzmy w jaki sposób np. ubranie może uczulić niemowlę. Dyskomfort u dziecka mogą spowodować:

• materiał, z którego została wykonana odzież,
• barwniki użyte do jej farbowania, które nie wnikają głęboko w włókna i mają bezpośredni kontakt ze skórą,
• substancje chemiczne wykorzystywane przez producentów do zabezpieczenia ubrań przed pleśnią, przedłużające trwałość kolorów czy zapobiegające gnieceniu,
• metalowe elementy mające kontakt z ciałem, przykładowo suwaki czy klamry - zwłaszcza te wykonane z niklu czy chromu oraz gumy, mające w swoim składzie lateks, który może powodować kontaktowe zapalenie skóry,
• niejednokrotnie podrażnienie czy uczulenie powoduje również stosowanie nieodpowiednich środków do prania.

Zaleca się utrzymać karmienie piersią przez pierwszy rok życia, a do ukończenia 4.-6. miesiąca życia wyłącznie karmić piersią – dopiero po 6. miesiącu śluzówka przewodu pokarmowego zaczyna osiągać dojrzałość. Karmienie naturalne zaleca się zwłaszcza w przypadku alergików oraz dzieci obarczonych ryzykiem rozwoju alergii (czyli takich, których chociaż jeden rodzic lub rodzeństwo jest alergikiem).

Objawy alergii pokarmowych u niemowląt:

• skórne: pokrzywka, obrzęk, swędzenie, grudkowate zmiany; często są zlokalizowane okolicy ust,
• ze strony układu oddechowego: sapka, przewlekły kaszel, nawracające zapalenie ucha i gardła, wodnisty katar.
• ze strony układu pokarmowego bóle brzuszka, biegunki, ulewania, wymioty, krew i/ lub śluz w stolcu, zaparcia,
• inne: drgawki, zaburzenia snu, gorączka.

Jeśli karmisz piersią i zaobserwowałaś u dziecka objawy alergii, zgłoś się do lekarza. Może Ci poradzić wyeliminowanie z diety najsilniejszych alergenów, to znaczy: mleka i jego produktów, jajek, owoców cytrusowych lub orzechów. W przypadku rozpoznania alergii na białko mleka krowiego powinnaś całkowicie wyeliminować z diety pokarmy pochodzenia wołowego (mięso wołowe i cielęce, mleko, masło, sery). Niestety, alergia na białka mleka krowiego jest najczęstszą alergią u niemowląt. Dieta eliminacyjna to najlepszy i najłagodniejszy dla dziecka sposób na wyeliminowanie alergii.

Jeśli nie możesz lub nie chcesz karmić piersią, niemowlę powinno otrzymywać odpowiednią mieszankę mleczną. Jeżeli natomiast maluszek jest uczulony na białko mleka krowiego, lekarz przepisze mu mieszankę mlekozastępczą, czyli tak zwany hydrolizat o wysokim stopniu hydrolizy. Jeżeli Twoje dziecko ma w bliskiej rodzinie osoby (rodzice lub rodzeństwo) z jakąkolwiek chorobą o podłożu alergicznym, a karmienie piersią nie jest możliwe, powinno otrzymywać profilaktycznie mieszankę mleczną hipoalergiczną (oznaczoną skrótem HA) – tak zwany hydrolizat o niskim stopniu hydrolizy. Wszelkie decyzje związane z dietą dziecka zawsze konsultuj z lekarzem.

Po 6. miesiącu życia dziecka, zwykle w jego diecie pojawiają się pierwsze pokarmy stałe. Gdy maluch jest alergikiem, jego dieta jest ustalana indywidualnie przez lekarza. Na przykład u dzieci ze zdiagnozowanym uczuleniem na mleko krowie nie zaleca się podawania dziecku jogurtów, kefirów, twarożków czy pełnego mleka krowiego przed ukończeniem 12. miesiąca życia. Zazwyczaj nie ma jednak wskazań do opóźniania podawania dziecku innych nowych potraw. Pamiętaj, że alergia pokarmowa - inaczej od kontaktowej może dać objawy już w kilka minut po posiłku

Produkty silnie alergizujące, które należy włączać do diety ostrożnie, to:

• wywary z mięs
• kakao
• czekolada
• miód
• orzechy
• ryby
• cytrusy
• owoce jagodowe (maliny, truskawki, poziomki)
• pomidory
• jaja
• seler
• owoce drobnopestkowe, np. truskawki, maliny
• pomidory

Jeżeli po którymś ze składników wystąpią objawy alergii u dziecka, nie wprowadzaj następnego nowego pokarmu przed ustąpieniem objawów uczulenia. Najlepiej notuj sobie daty, w których dziecko próbuje nowych pokarmów, a wszelkie decyzje związane z dietą dziecka zawsze konsultuj z lekarzem. Niestety, uczulić można tak naprawdę w każdym wieku, a alergizować mogą również produkty, które nie są silnymi alergenami.

Artykuł opracowany na podstawie tekstu dr Lidii Ruszkowskiej z e-booka „Rozwój i pielęgnacja dziecka. W rytmie dużych i małych serc”.